Begrafenisliedjes: Time to say goodbye

Heeft u dat ook wel eens? U hoort een liedje dat u zo diep raakt waardoor u meteen denkt “Dat moet tijdens mijn uitvaart gedraaid worden.” Of dat u juist tijdens een uitvaart een nummer hoort dat u daarna voor altijd aan de overledene herinnert als u het hoort? Dat is wat muziek doet. Het raakt je en dat kan positief of negatief uitpakken, want er zijn weinig dingen zo persoonlijk als muzieksmaak. Wat de één geweldig vindt, vindt de ander niet om aan te horen. Welke muzieksoort het ook is, tijdens een afscheidsdienst kan en mag het allemaal, van Marco Borsato, Andrea Bocelli en Sarah Brightman tot Bach, Chopin en Liszt tot Pink Floyd, AC/DC en The Rolling Stones.

Een persoonlijke muziekkeuze past helemaal bij de ontwikkeling die ik eerder beschreef in het artikel ‘Steeds vaker een persoonlijke afscheidsdienst’. Misschien heeft u al ergens een lijstje liggen voor uw eigen afscheid en weten uw nabestaanden dus wat u verwacht. Maar hoe bepaalt u de muziekkeuze bij bijvoorbeeld een plotseling overlijden van een dierbare waarvan u geen wensen kent. Ik zet een aantal tips op een rij:

  • Kijk eens in de platen- of cd-kast (voor zover die nog bestaat).
  • Log in op Spotify of een andere muziekstreamingdienst en kijk of er openbare afspeellijsten zijn die u verder kunnen helpen.
  • Had de overledene een bepaald favoriet muziekinstrument waarop u de muziekkeuze kunt baseren?
  • Maak een keuze uit één van de lijsten met populaire begrafenisliedjes.

Muziek bepaalt sfeer

Het klinkt misschien gek, maar de muziek bepaalt de sfeer bij een uitvaart en die hoeft niet altijd stemmig en treurig te zijn. Het is vooral belangrijk om muziek te kiezen die past bij de overledene. Als die hield van hardrock of een bepaalde vrolijke carnavalskraker dan kan ook die gewoon gedraaid worden, want ook dat hoort bij de mooie herinneringen. Het aantal liedjes hangt helemaal af van de afscheidsdienst. Doorgaans zijn het er zes à zeven.

  1. Muziek die klinkt voor aanvang van de dienst.
  2. Een nummer bij binnenkomst.
  3. Ongeveer drie à vier nummers tijdens de dienst.
  4. Een nummer bij het afscheid nemen.

Natuurlijk kan een dienst met veel meer nummers worden gevuld, bijvoorbeeld als een leven wordt verteld aan de hand van muziek. Welke muziek u ook kiest voor een begrafenis of crematie, het is altijd goed om heel bewust naar diverse versies te luisteren én om goede afspraken te maken met de beheerder van de locatie of de uitvaartverzorger over het aanleveren van muziek. Als u zelf een geluidsdrager maakt, zorg dan dat deze een dag voor de uitvaart op locatie is, zodat er getest kan worden.

Livemuziek behoort natuurlijk ook tot de mogelijkheden. Misschien kan er in de familie iemand goed zingen of een instrument bespelen? Of de overledene zong in een koor of speelde in de fanfare, hoe mooi is het dan als het koor of fanfare optreedt tijdens de dienst?

Liedjes voor een begrafenis

Een muzieksmaak is heel persoonlijk. De een houdt van klassiek, een ander van nederlandstalig of instrumentaal. Daarnaast speelt het ook een rol wie er is overleden. Ik zoom in op de mogelijkheden.

Begrafenisliedjes Nederlands

‘Waarheen, waarvoor’ van Mieke Telkamp voerde in de tweede helft van de vorige eeuw heel lang de lijst van populairste begrafenisliedjes aan. Inmiddels is zij verdrongen door Marco Borsato, Claudia de Breij en Frans Bauer, maar Mieke komt nog wel voor in de lijsten.

Vijf populaire Nederlandstalige liedjes:

Begrafenisliedjes instrumentaal

Vijf populaire instrumentale nummers:

Begrafenisliedjes vader

Vijf nummers die passen bij een uitvaart van een vader:

Begrafenisliedjes moeder

Vijf nummers die passen bij een uitvaart van een moeder:

Begrafenisliedjes opa

Vijf nummers die passen bij een uitvaart van een opa:

Begrafenisliedjes oma

Vijf nummers die passen bij een uitvaart van een oma:

Begrafenisliedjes kind

Vijf nummers die passen bij een uitvaart van een kind:

Net als bij het kiezen van een rouwkaart of een kist en bij het samenstellen van een afscheidsdienst, zijn er ook voor wat betreft muziek veel mogelijkheden. Wilt u advies? Neem dan contact op. U kunt mij telefonisch bereiken op 0591 22 79 22 of stuur een e-mail naar [email protected].

0 Reacties

Steeds vaker een persoonlijke afscheidsdienst

Ieder mens is uniek en leidt zijn of haar leven op een eigen manier. Waarom dan niet kiezen voor een afscheid dat past bij het unieke mens dat u bent? Bijvoorbeeld door heel bewust voor passende rituelen te kiezen. Misschien heeft u daar al ideeën over. Aarzel dan niet om die vast te leggen in een uitvaartplan.

Het organiseren van de uitvaart is voor mij als uitvaartverzorger de belangrijkste taak, maar ik kan ook helpen met de afscheidsrituelen in de dagen tussen overlijden en uitvaart en het samenstellen van de afscheidsdienst. Waar pakweg twintig tot dertig jaar geleden een afscheidsdienst verliep volgens een vast patroon, dus met vaste rituelen, zie ik nu de ontwikkeling dat mensen steeds meer kiezen voor een persoonlijke invulling van zo’n dienst.

Rituelen

Op Wikipedia wordt een ritueel beschreven als een opeenvolging van handelingen in een bepaalde volgorde en op een welbepaalde plaats. Rituelen liggen dus min of meer vast, waardoor ze voor meer mensen bekend zijn en dat zorgt voor onderlinge verbinding die troost geeft in een moeilijke tijd, zoals bij een definitief afscheid. Natuurlijk kunnen dat religieuze rituelen zijn, waarbij dan bijvoorbeeld een dominee of predikant de ritueelbegeleider is. Ik zie ook dat religie steeds minder een rol speelt, maar mensen hebben wel behoefte aan rituelen om het afscheid vorm te geven. Dat hoeft niet altijd groots en meeslepend te zijn. Vaak geven kleine dingen al veel herkenning en voldoening. Een tekst op een rouwkaart waar heel goed over nagedacht is of het aansteken van kaarsjes. Een ander voorbeeld is de keuze voor schroeven met een vlinder om de kist te sluiten. Het ritueel is bekend, maar de keuze voor de vlinder maakt het uniek. Een mooi voorbeeld uit mijn praktijk is het opschrijven van herinneringen. De overledene was al enkele jaren dementerend. Dat bepaalt vaak heel sterk de laatste herinneringen. De familieleden schreven hun herinneringen, ook die van langer geleden, op kaartjes en verzamelden die aan een metalen ring. Op een zeker moment hebben zij aan de hand van deze kaartjes de herinneringen met elkaar gedeeld rond de baar, waardoor er ook ruimte was voor de mooie herinneringen uit de periode dat hun dierbare nog gezond was.

Wat kan er in een afscheidsdienst?

Een afscheidsdienst draagt voor een belangrijk deel bij aan het creëren van laatste herinneringen. Het kan groots en meeslepend, waardoor bijvoorbeeld meer de nadruk ligt op het vieren van het leven in plaats van het rouwen om de dood. Of misschien past een ingetogen plechtigheid beter? Of u nu kiest voor een groots of een ingetogen afscheid, er kan en mag heel veel. U kunt aan veel dingen een geheel eigen invulling geven:

  • De keuze voor een locatie. Dat kan een kerk of rouwcentrum zijn, maar ook het clubhuis van uw sportclub of zelfs uw eigen huis.
  • Bezoekers kunnen hun medeleven betuigen in een condoleanceboek, maar u kunt ze ook vragen hun herinnering op een houten hartje te schrijven en het hartje in een boom te hangen.
  • Of u vraagt belangstellenden om een bepaalde bloem mee te nemen die ze in vazen rond de kist kunnen zetten.
  • De plechtigheid kan helemaal naar wens worden ingevuld:
    • Een uitbundige bijeenkomst met livemuziek en veel sprekers.
    • Of misschien juist een sobere bijeenkomst met momenten van stilte om aan de overledene te denken.
    • U kunt ook kiezen voor een bepaald thema, zoals sport, een kleur, een seizoen of natuur.
    • U kunt de overledene herdenken met gesproken woorden, muziek, video of dans.
  • Wilt u na de plechtigheid een bijeenkomst met koffie en cake? Dat kan, maar met een borrel en een bitterbal of een wijntje met tapas ook.

Afscheidsdienst is een blijvende herinnering

Het zijn vaak de laatste momenten met de overledene tijdens een afscheidsdienst, maar aan directe nabestaanden gaan die momenten ook vaak in een roes voorbij. Om te voorkomen dat die kostbare momenten verloren gaan, is het fotograferen of filmen van de plechtigheid een mogelijkheid. Zo wordt de afscheidsdienst een blijvende herinnering aan een unieke persoon.

Net als bij het kiezen van een rouwkaart of een kist mag er dus veel en is er volop keuze. Wilt u advies? Neem dan contact op. U kunt mij telefonisch bereiken op 0591 22 79 22 of stuur een e-mail naar [email protected].

0 Reacties

Natuurbegraven; verbinding mens en natuur

Hoewel een crematie of een traditionele begrafenis het meest voorkomen, is inmiddels ook natuurbegraven in Nederland in opkomst. Waren er in 2011 tien natuurbegrafenissen, in 2016 waren dat er al 617. Natuurmonumenten speelt hier bijvoorbeeld op in door samen met Natuurbegraven Nederland begraafplaatsen in de natuur te ontwikkelen.

Op haar website beschrijft Brana, branchevereniging voor natuurbegraafplaatsen in Nederland, natuurbegraven als de oudste en meest natuurlijke manier om een overledene te begraven, waarbij het lichaam op een organische manier wordt teruggegeven aan de aarde, in een daarvoor bestemd stuk natuur. Het is daarmee niet alleen een alternatief voor traditioneel begraven, het kan door het begraven van de urn ook een vorm van asbestemming na een crematie zijn.

Waarin verschilt een natuurbegrafenis?

Het grootste verschil zit in het feit dat graven uiteindelijk opgaan in de natuur. Natuurbegraafplaatsen richten zich op natuurontwikkeling en –behoud, blijvende gedenktekens zijn daarom niet mogelijk. Een ander verschil zit in de nazorg. Voor een natuurgraf betaalt u eenmalig een bedrag voor een lange periode. Hoelang die periode duurt is afhankelijk van de natuurbegraafplaats die u kiest, dat varieert van tien jaar tot eeuwig. U betaalt dus niet steeds opnieuw voor het verlengen van de grafrechten. Daarnaast is er ook geen onderhoud nodig omdat de begraafplaats wordt onderhouden door de beheerder en het graf na enige tijd onzichtbaar is. Aan de hand van GPS-coördinaten weten de nabestaanden wel waar het graf is.

Natuurbegraven in Nederland

In Nederland zijn er vijftien natuurbegraafplaatsen. Sommige liggen in een bosrijk gebied, een andere kenmerkt zich door grasland omdat deze bijvoorbeeld eerder een agrarische bestemming had. Wat ze gemeen hebben, is dat ze allemaal in een mooie, natuurlijke omgeving te vinden zijn, waardoor er milieuregels gelden voor behoud en ontwikkeling van de natuur. Materialen van kist, urn of wade moeten dus biologisch afbreekbaar zijn en ook voor gedenktekens zijn er regels. Over het algemeen mogen die niet blijvend zijn. De meeste natuurbegraafplaatsen bieden een houten schijf of een klein houten paaltje met inscriptie aan. Na verloop van tijd vergaat het hout. Een andere mogelijkheid is beplanting met natuurlijke materialen die in de regio voorkomen. De begraafplaatsen zijn vaak ingericht met wandel- en fietspaden en zijn tussen zonsopgang en zonsondergang vrij toegankelijk, zodat het een plek is voor herinneren maar ook voor genieten van de natuur.

Wat kost een natuurbegrafenis?

Kiezen voor begraven worden in de natuur kan om diverse redenen. Als u bij leven een natuurmens bent, kan het een fijne gedachte zijn om daar na uw overlijden deel van uit te maken. Of misschien is eeuwige grafrust voor u een belangrijke reden. Natuurlijk kan het ook zo zijn dat u de zorg én de kosten voor een traditioneel graf niet bij nabestaanden neer wilt leggen. Bij een reguliere begrafenis bestaan de kosten uit grafrecht, onderhoudskosten, een blijvend gedenkteken en begraafkosten. Op een natuurbegraafplaats zijn blijvende gedenktekens niet toegestaan, voor onderhoud hoeft niet apart betaald te worden en vaak kunt u kiezen voor een eeuwigdurend grafrecht. U betaalt dus eenmalig een bedrag voor het graf en de begraafkosten, waardoor het vaak goedkoper is dan een traditionele begrafenis. De prijzen variëren van 3.500 euro tot 10.000 euro omdat de uiteindelijke prijs onder andere bepaald wordt door  de keuze voor de begraafplaats, iedere locatie heeft andere tarieven, en de duur van het grafrecht. Natuurlijk hangen de kosten van de totale uitvaart af van andere keuzes die u maakt, zoals rouwdrukwerk, de uitvaartplechtigheid, de kist en vervoer.

Meer weten over een natuurbegrafenis?

Misschien staat uw keuze voor een natuurbegrafenis al vast, maar weet u nog niet precies waar. Ga dan vooral een kijken bij de verschillende natuurbegraafplaatsen. Wilt meer weten over natuurbegraven of een overzicht van de totale kosten? Ik vertel u er graag meer over en ik kan ook een begroting voor u maken. U kunt mij telefonisch bereiken op 0591 22 79 22 of stuur een e-mail naar [email protected].

0 Reacties

Grafkist: Tussen zes plankjes…

Nadenken over uw eigen uitvaart? Doet u dat wel eens? En als u dan aan de kist denkt, noemt u het dan een grafkist, een doodskist of een uitvaartkist? Of maakt u die laatste reis ‘tussen zes plankjes’? Maar weet u dat een grafkist niet verplicht is? U kunt bijvoorbeeld ook kiezen voor een lijkwade. Hier leest u wat er mag en kan en wat er zoal een rol speelt bij het kiezen van een kist.

Het kiezen van een omhulsel voor uw uitvaart is belangrijk. Het is het laatste wat nabestaanden zien en zorgt dus voor een herinnering. Het is dan ook goed om te weten dat u niet verplicht bent om voor de kist te ‘kiezen’ die uw uitvaartverzekeraar u aanbiedt. Wilt u liever geen grafkist? Dan is een lijkwade met opbaarplank een mooi alternatief.

Voor grafkist, wade en plank geldt dat die van biologisch afbreekbare materialen moeten zijn gemaakt die het doel van begraving, het laten vergaan van het lichaam, niet belemmeren. Lijm, spijkers, schroeven, nieten of klemmen hoeven niet biologisch afbreekbaar te zijn. Dat geldt ook voor handvatten en ornamenten als ze van buitenaf te verwijderen zijn.

Wat speelt een rol bij de keuze van een grafkist?

Zoveel mensen, zoveel wensen. Wilt u een goedkope, luxe, duurzame, moderne of klassieke kist of een die helemaal naar uw wensen is gemaakt? U kunt bij de keuze rekening houden met:

  • materiaal
  • model
  • bekleding
  • afwerking
  • kleur
  • sluiting en handgrepen
  • prijs
  • crematie of begraven

Ecologisch of een grafkist van steigerhout?

Kiest u voor een ‘groene’ uitvaart of natuurbegraven dan is een volledig afbreekbare kartonnen kist een mogelijkheid of een ecologische kist gemaakt van bamboe, bananenblad of een mand van wilgenteen. GreenCoffins maakt kisten van milieuverantwoorde plantaardige materialen, kleur- en lijmstoffen en zorgt ervoor dat de milieubelasting zo laag mogelijk blijft.

Misschien gaat uw voorkeur toch uit naar een kist van massief hout van een hoge kwaliteit, zoals notenhout, kersenhout of eikenhout. Een andere variant is gebruikt steigerhout. Een kist voor een crematie is vaak gemaakt van speciaal spaanplaat, waardoor bij verbranding minder schadelijke stoffen vrijkomen zodat het milieu zo min mogelijk wordt belast.

Persoonlijke grafkist

Wist u overigens dat u ook zelf een grafkist mag maken? Persoonlijker kan niet. Als u dat wilt doen, gelden er een paar voorwaarden:

  • Binnenmaat: 55 cm breed en lichaamslengte + 15 cm (lengte).
  • Buitenmaat: 205 x 55 x 75 cm (lengte x breedte x hoogte).
  • Kunststof, glas, karton en metaal zijn niet toegestaan.
  • Niet biologisch afbreekbare handvatten en ornamenten (indien aanwezig) moeten van buitenaf te verwijderen zijn.
  • Gebruik een gladde, egale bodem.
  • De kist moet gesloten kunnen worden.

Het is wel verstandig om vooraf de regels van gekozen begraafplaats of crematorium na te gaan.

Ook als u de kist niet zelf maakt, zijn er mogelijkheden om de kist beter bij u te laten passen. U kunt kiezen voor wrappen, de kist wordt dan beplakt met een full color print, (laten) beschilderen of het laten stofferen.

Lijkwade

Een mooi alternatief voor een grafkist is een lijkwade, ook wel uitvaartwade of afscheidswade genoemd. Dit is een rechthoekige doek van natuurlijk materiaal die om de overledene wordt gevouwen. Een wade zorgt voor een zachtere aanblik mede doordat de contouren van de overledene zichtbaar blijven. De wet schrijft voor dat een overledene hygiënisch vastgehouden moet kunnen worden tijdens het vervoer naar de begraafplaats of het crematorium. Als de lijkwade wordt gebruikt als alternatief voor een grafkist is er dus ook een opbaarplank nodig. U kunt er ook voor kiezen om na het opbaren, de overledene mét de wade in een kist te leggen, dan is een opbaarplank niet nodig. Cremeren met een lijkwade is toegestaan, maar het is verstandig om bij het crematorium naar hun regels te informeren. Op de websites van Wikkelgoed en Atelier Alewijn kunt u zich oriënteren.

Wat kost een grafkist?

Net als bij veel dingen geldt ook voor grafkisten dat u het zo gek kunt maken als u zelf wilt. Een zoekopdracht naar ‘grafkist’ op Google laat een zelfbouwkist van  239 euro zien, maar ook een klassieke eikenhouten variant van ruim 2.000 euro. De gemiddelde prijs van een kist ligt tussen de 600 en 800 euro. Mijn ervaring is dat veel mensen kiezen voor een massief populieren ongelakte kist met katoenen bekleding van 635 euro. Ik bied kisten aan van 469 tot 1.498 euro, maar u bent natuurlijk niet verplicht om de kist bij mij uit te kiezen. Als u ergens anders een kist heeft gezien of u wilt er zelf een (laten) maken dan kan dat natuurlijk ook.

Als u voor een lijkwade kiest, moet u denken aan een gemiddelde prijs van 300 euro voor de wade en ongeveer 400 euro voor de opbaarplank. Toebehoren zoals een kussentje en sluitingen voor de wade komen daar nog bij.

Net als bij het kiezen van een rouwkaart mag er dus veel en is er volop keuze. Wilt u advies? Neem dan contact met mij op. U kunt mij telefonisch bereiken op 0591 22 79 22 of stuur een e-mail naar [email protected].

1 Reactie

Van Wet op de lijkbezorging naar ‘uitvaartwet’?

Van alle wetten die er zijn, denkt u misschien het minst graag aan de Wet op de lijkbezorging (Wlb). Toch is dit een wet waar we allemaal ooit mee te maken krijgen. De ontwikkelingen in de samenleving en in de uitvaartbranche zorgen ervoor dat het zo langzamerhand tijd is voor een modernisering van de ‘uitvaartwet’.

In november vorig jaar stuurde D66 de initiatiefnota ‘Naar een moderne uitvaartwet’ naar de Tweede Kamer om het debat over modernisering van de Wlb op gang te brengen. Inmiddels heeft minister van Binnenlandse Zaken Ollongren de voornemens met betrekking tot de Wlb met de Tweede Kamer gedeeld.

Wat is lijkbezorging?

In de wettekst staat: ‘Lijkbezorging geschiedt door begraving, crematie of op andere bij of krachtens de wet voorziene wijze.’ Het is dus het regelen van wat er met iemands lichaam moet gebeuren na het overlijden. De laatste grote herziening van de Wlb vond plaats in 1991 en in de loop van de jaren daarna zijn er kleine wijzigingen doorgevoerd, zoals in 2010 de toestemming voor een lichte balseming, ‘een conserverende bewerking die ten hoogste tien dagen effect heeft’.

Vernieuwing wet

De opvattingen over overlijden, begraven en cremeren veranderden in de afgelopen jaren, waardoor de huidige wet niet meer geheel aansluit op de behoeften en wensen in de samenleving. Wat zijn de belangrijkste vernieuwingen die de minister voorstelt?

Wet op de lijkbezorging termijn

De huidige Wlb regelt verschillende termijnen. Niet alle termijnen sluiten nog aan op de veranderde behoeften in de samenleving.

  • Het voornemen is om de huidige termijn van een maand voor het afhalen van de asbus te verkorten.
  • Nu bepaalt de wet dat begraven of cremeren minimaal 36 uur tot maximaal zes dagen na het overlijden moet plaatsvinden. De nieuwe wet moet het eenvoudiger maken om van deze termijn af te wijken.
  • Het komt voor dat asbussen niet worden afgehaald bij het crematorium. De onduidelijkheid die nu bij crematoriahouders bestaat over wat zij wanneer met die asbussen mogen doen, wordt in de nieuwe wet weggenomen.

Taalgebruik en informatievoorziening

Wetten zijn niet de makkelijkste teksten om te lezen, daarom wordt er gewerkt aan voorschriften en handleidingen met minder ouderwets en onnodig ingewikkeld taalgebruik. Er wordt gehoor gegeven aan diverse verzoeken om het woord ‘lijk’ op de verklaring van overlijden aan te passen, omdat dit woord onnodig kwetsend kan zijn voor nabestaanden. Daarnaast wordt de informatie voor gemeenten en burgers verbeterd, bijvoorbeeld op de website van de Rijksoverheid.

Nieuwe vormen van lijkbezorging

In de Wlb staat welke lijkbezorgingsvormen zijn toegestaan en welke regels daarvoor gelden. De technische ontwikkelingen op uitvaartgebied staan niet stil, waardoor nieuwe vormen van lijkbezorging mogelijk zijn. Een techniek van lijkbezorging die al is ontwikkeld, heet resomeren. Het lichaam wordt ontbonden in water met kaliumhydroxide. De botten die overblijven worden vermalen tot poeder en dat kan, net als as na een crematie, worden uitgestrooid.

Die nieuwe technieken laten in Nederland nog even op zich wachten. Het toestaan van deze nieuwe vormen van lijkbezorging is namelijk geen vanzelfsprekendheid. Het kan zijn dat er ethische, religieuze of maatschappelijke bezwaren zijn en ook milieubelasting en arbeidsomstandigheden spelen een rol. Om een zorgvuldige keuze te kunnen maken over het toestaan van nieuwe technieken, vroeg de minister de Gezondheidsraad om een advies. Dit advies wordt in het voorjaar van 2020 verwacht.

De Wlb is heel uitgebreid en laat zich (nog) niet zo makkelijk lezen. Als u vragen heeft, aarzel dan niet om contact op te nemen. U kunt mij telefonisch bereiken op 0591 22 79 22 of stuur een e-mail naar [email protected].

0 Reacties

Iedereen heeft een eigen rouwproces

Vroeg of laat krijgen we er allemaal mee te maken; het verlies van iemand met wie we een bijzondere band hebben; een ouder, een kind of een ander familielid, een goede vriend of vriendin. Het omgaan met zo’n verlies is een proces dat voor iedereen anders is, maar rouwen, wat is het en hoe doe je dat? En wat kunt u doen om iemand in de rouw te steunen?

Wat is rouw?

Rouw omvat alle emotionele reacties na het verlies van een dierbare. Dit proces kan bij een ziekbed echter ook al beginnen voor het overlijden. Het rouwproces richt zich op het omgaan met alles wat er op u afkomt en op het zoeken van een nieuwe balans om te kunnen leven met het verlies. Rouwen is ingrijpend en raakt alles in het leven; emoties en gedachten, het lichaam en gedrag. Soms is er berusting, maar vaak lopen de emoties hoog op en zijn er verdriet en pijn, boosheid, verwarring, angst of onzekerheid en weet u niet wat u daar mee aan moet. Op lichamelijk gebied kunnen er klachten ontstaan, zoals vermoeidheid, hartkloppingen, hoofdpijn, maag- en darmklachten en concentratieproblemen. Uiteraard raakt het ook het gedrag, u kunt dan denken aan huilen of juist niet, meer gaan drinken of veel werken. Belangrijk om te weten: er is geen goed of fout in het uiten van gevoelens rond een overlijden, dus doe het vooral op een manier die bij u past.

Rouw en verlies

Iedereen verwerkt het verlies van een dierbare op een andere manier, waardoor het rouwproces zich niet zomaar laat vangen in patronen of modellen. Toch bestaan die wel, uitgaande van rouwfasen (Elisabeth Kübler-Ross), rouwtaken (William Worden), als proces met aandacht voor verlies en herstel (Maggie Stroebe) en het model dat ervan uitgaat dat rouwen een persoonlijk en uniek proces is waarvoor geen handleiding bestaat (Johan Maes). Manu Keirse, rouwspecialist en klinisch psycholoog, vertelt op ikmisje.eo.nl dat een verlies accepteren onmogelijk is. Hij geeft aan dat je met een verlies leert leven en dat na verloop van tijd herinneringen aan het leven van je geliefde het moment van sterven en verdriet overstijgen. Dat betekent dus dat rouw geen vast eindpunt kent, als het al een eindpunt heeft, nauwelijks vaste patronen volgt en dat iedereen het op zijn of haar eigen manier moet doen. Neem de tijd, huil als u daar behoefte aan hebt, praat erover maar zoek ook rust en afleiding en vraag hulp. Realiseer u ook dat rouwen energie kost, waardoor u soms nergens zin in hebt en u het al snel te druk vindt om u heen.

Iemand steunen

Iedereen rouwt op een eigen manier en dat maakt het voor anderen soms moeilijk om iemand in de rouw te steunen. De weg van de minste weerstand is dan contact vermijden. Wilt u er toch zijn, vraag dan gewoon aan de rouwende wat u voor hem of haar kunt doen. Soms zijn dat heel praktische zaken, bijvoorbeeld terugkerende klusjes zoals boodschappen doen of het gras maaien. Een ander steunt u meer met een mooi rouwgedicht dat ze kunnen lezen op een moment dat ze zelf kiezen, met een goed gesprek of soms alleen al door het bieden van een luisterend oor. En denk ook eens aan de rouwende als het overlijden al wat langer geleden is. Rouw kent geen vast eindpunt en voor rouwenden kan het juist fijn zijn om ook na weken, maanden of zelfs jaren te merken dat er steun is in dat moeilijke proces dat rouwen heet.

Meer weten over rouwverwerking? Ik breng u graag in contact met professionele rouwbegeleiding. U kunt mij telefonisch bereiken op 0591 22 79 22 of stuur een e-mail naar [email protected].

0 Reacties

Thanatopraxie; is dat hetzelfde als balsemen?

Ik hoor het u denken: “Thanatowat?”. Ik vermoed dat het woord balsemen eerder een belletje laat rinkelen en misschien denkt u dan wel aan het oude Egypte. Met het oude Egypte heeft het weinig meer gemeen, maar balsemen gebeurt nog steeds en dan heet het thanatopraxie. Het maakt opbaren zonder koeling mogelijk en de overledene ziet er natuurlijker uit.

Sinds 2010 staat de wet in Nederland toe dat een overledene ‘een conserverende bewerking die ten hoogste tien dagen effect heeft’ ondergaat. Die lichte balseming heet met een mooi woord dus thanatopraxie.

Betekenis thanatopraxie en balseming

Balsemen is gericht op langdurige conservering van het lichaam. Het is in Nederland alleen toegestaan voor leden van het Koninklijk Huis, als mensen hun lichaam ter beschikking stellen van de wetenschap en bij internationaal vervoer van een overledene. Thanatopraxie is een vorm van balseming waarbij een vloeistof wordt gebruikt die een conserverende werking heeft van ongeveer tien dagen. Het ontbindingsproces wordt dus tijdelijk stopgezet. Strikt genomen is er dus verschil, maar omdat de werkwijze nagenoeg hetzelfde is, spreekt men tegenwoordig ook bij de lichte vorm van balseming.

Hoe werkt balsemen?

De thanatopracteur maakt een sneetje in de lies of de hals. Via de slagader wordt een vloeistof met conserverende werking in de bloedbaan gebracht, terwijl het eventueel nog aanwezige bloed via een ader afvloeit. Tijdens het injecteren worden de ledematen gemasseerd om voor een goede verdeling van de vloeistof in het vaatstelsel te zorgen. Voor iedere overledene is de conserverende vloeistof anders, hoeveelheid en samenstelling zijn afhankelijk van het postuur van de overledene en de doodsoorzaak. Via een klein gaatje in de buik worden vocht en bloed afgevoerd uit de holle organen, lichaamsholtes en het spijsverteringskanaal. De sneetjes worden gehecht en netjes weggewerkt. Na het balsemen, wat ook thuis kan gebeuren, kan de familie eventueel helpen met het opbaren van hun dierbare.

De eerste dagen van de opbaarperiode ligt de ontbinding volledig stil. Daarna verliest de vloeistof langzaam zijn werking en komt het natuurlijke ontbindingsproces langzaam weer op gang. Buitenlandse onderzoeken laten zien dat thanatopraxie nauwelijks belastend is voor het milieu. De gebruikte chemicaliën breken in de loop van de jaren steeds verder af.

Kosten balsemen

De kosten van balsemen na overlijden zijn onder andere afhankelijk van de plaats waar de balseming plaatsvindt. Als dit bijvoorbeeld in een uitvaartcentrum gebeurt, komen er de kosten van het centrum bij. Een thuisopbaring met balseming is over het algemeen niet duurder dan het opbaren met een koeling. U moet dan denken aan ongeveer 650 euro inclusief de laatste verzorging.

Balsemen na overlijden

Het verliezen van een dierbare doet pijn, is emotioneel, ingrijpend en soms ook confronterend. Goed afscheid nemen is dan ook een belangrijke eerste stap in het rouwproces. Het wordt dan een herinnering waarop later met liefde en dankbaarheid wordt teruggekeken. De keuze voor balseming van een dierbare kan daaraan bijdragen. Door de balseming krijgt het lichaam een meer natuurlijke uitstraling, de overledene kan in iedere houding worden opgebaard, bijvoorbeeld op bed of opbaarplateau bij een normale kamertemperatuur zonder koelinstallatie. Verkleuringen en andere ontbindingsverschijnselen vormen geen belemmering meer bij het afscheid nemen.

Op de website van Vermeer Uitvaartzorg leest u meer over thanatopraxie.

Heeft u nog vragen over thanatopraxie of wilt u deze mogelijkheid persoonlijk bespreken? Neem dan contact op. U kunt mij telefonisch bereiken op 0591 22 79 22 of stuur een e-mail naar [email protected].

0 Reacties

Nalatenschap afwikkelen: Wat moet er gebeuren na de uitvaart?

Na de uitvaart zijn er diverse zaken die door nabestaanden geregeld moeten worden. Dat varieert van het informeren van diverse instanties tot het overschrijven van de auto en het afwikkelen van belastingzaken. In dit artikel aandacht voor een aantal zaken die door de nabestaanden zelf opgepakt moeten worden, maar die kunnen wachten tot na de uitvaart.

De gemeente verwerkt de aangifte van het overlijden in de Basisregistratie Personen en geeft het door aan:

  • de Sociale Verzekeringsbank (SVB)
  • de belastingdienst
  • pensioen- en zorgverzekeraars
  • de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW)
  • het Centraal Administratiekantoor (CAK)
  • het waterschap
  • het UWV

Overige instanties moeten door de nabestaanden worden ingelicht, de uitvaartbegeleiding speelt dan geen rol meer. Bij het afwikkelen van zaken wordt er vaak naar een kopie van de akte van overlijden gevraagd.

Werkgever

Als de overledene in loondienst werkte, informeerde u de werkgever waarschijnlijk al voor de uitvaart. Na de uitvaart neemt u contact met de werkgever op om de overlijdensuitkering en eventueel zaken rond de pensioenvoorzieningen te regelen. Denk bij pensioen ook aan eventueel eerdere werkgevers, misschien is daar ook pensioen opgebouwd. De gemeente informeert doorgaans de grote(re) pensioenfondsen, maar het is altijd raadzaam om zelf te controleren of dit ook is gebeurd. Kleinere pensioenfondsen moet u zelf informeren.

Bankzaken

De procedures rond overlijden verschillen per bank. Als u het overlijden meldt bij de bank, hoort u hoe u de bankzaken van de overledene kunt afwikkelen. Doorgaans worden (spaar)rekeningen die op één naam staan direct geblokkeerd en aan de tenaamstelling wordt ‘erven’ toegevoegd. Als het gaat om betaalrekeningen dan is het alleen nog mogelijk om noodzakelijke betalingen zoals huur, gas, water, stroom en eventueel uitvaartkosten van die rekeningen te betalen.

Bij bankzaken kunt u ook denken aan persoonlijke leningen, hypotheken en effecten.

Belasting

Als er iemand is overleden moet er vaak nog een laatste keer aangifte inkomstenbelasting gedaan worden. Ook kan het zijn dat de overledene één of meerdere toeslagen kreeg. Als er erfgenamen zijn, speelt ook de erfbelasting een rol. Op de site van de Belastingdienst leest u meer over wat u moet doen.

Opzeggingen

Het is ook altijd goed om na te gaan of er zaken zijn die opgezegd of aangepast moeten worden. U kunt dan denken aan:

  • abonnementen
  • lidmaatschappen
  • huur
  • verzekeringen
  • het overschrijven van een auto

Digitale nalatenschap

Ik beschrijf hier zaken die niet meteen geregeld hoeven te worden, maar waar op termijn wel aandacht voor moet zijn. Een speciale categorie is daarbij de digitale nalatenschap.

Jong en oud zijn tegenwoordig actief op internet. Websites bekijken, spelletjes spelen, filmpjes en foto’s delen op social media, mailen, even een nieuwe outfit bestellen. We staan er nauwelijks bij stil als we weer ergens een nieuw account  openen met bijbehorende inlognaam en wachtwoord. Met name socialmedia-accounts zoals Facebook, Instagram, LinkedIn en Twitter kunnen voor vervelende confrontaties zorgen als de profielen van een overledene actief blijven. Denk bijvoorbeeld aan de melding dat iemand jarig is. Ieder platform biedt tegenwoordig wel een mogelijkheid om een account van een overledene op te zeggen. Het verschilt per platform hoe makkelijk dat gaat:

Denk ook aan foto’s die in de cloud worden bewaard en steamingsdiensten zoals Spotify en Netflix.

TIP

Regel uw digitale nalatenschap bij leven. U kunt dat doen:

  • door een lijstje te maken, maar het noteren van inloggegevens brengt risico’s met zich mee.
  • door het via de Instellingen van de platformen in te stellen.
  • door middel van een digitale kluis, dat kan via een notaris maar ook rechtstreeks bij een online aanbieder digizeker.nl.
  • via i-Finish.
  • door uw wensen te noteren in het boekje ‘Wensen voor mijn uitvaart’. U kunt het boekje via deze link  aanvragen.
1 Reactie

Nalatenschap regelen: niet nalaten

Nalatenschap regelen- niet nalaten

Als iemand overlijdt worden er herinneringen geboren. Herinneringen zijn echter niet het enige, vaak zal er ook een nalatenschap zijn. Hoewel ik als uitvaartverzorger geen partij ben in het afwikkelen van de nalatenschap, wil ik u met dit artikel wel meer vertellen over dit onderwerp. Wat is een nalatenschap of erfenis? Hoe wordt de waarde van een nalatenschap vastgesteld? Hoe gaat u met een erfenis om? Welke rol spelen het testament en/of een codicil? Veel vragen die spelen in een vaak emotionele periode, de antwoorden leest u hieronder.

Wat is een nalatenschap?

De nalatenschap waar we het hier over hebben, gaat over de waarde van alle bezittingen van de overledene (erflater) minus de schulden.

Denk bij bezittingen aan:

  • saldi van bankrekeningen
  • aandelen
  • eigen woning
  • auto
  • sieraden
  • inboedel

Bij schulden kunt u denken aan:

  • openstaande rekeningen
  • hypotheek
  • doorlopend krediet
  • schuld aan kinderen bijvoorbeeld bij een niet-opeisbare vordering op de langstlevende ouder
  • legaten, een legaat is een geldbedrag of voorwerp dat de overledene in een testament aan iemand heeft toegewezen

Waardebepaling van de nalatenschap

De waarde van de nalatenschap wordt dus bepaald door de waarde van de schulden af te trekken van de waarde van de bezittingen. In het geval van goederen gaat de Belastingdienst uit van de waarde in het economisch verkeer op het moment van overlijden van de erflater. Dit is de nieuwwaarde met aftrek van een bedrag voor waardevermindering door veroudering of slijtage. Het vaststellen van de waarde van goederen is niet altijd makkelijk en soms is het dan verstandig om voor een deskundige taxatie te kiezen.

Het zal duidelijk zijn dat een nalatenschap niet altijd positief is, soms zijn er meer schulden dan bezittingen. Erft u de schulden dan ook altijd? Dat hoeft niet.

Hoe gaat u met de erfenis om?

U heeft na het overlijden drie maanden de tijd om na te gaan hoe de erfenis eruitziet. Er zijn drie mogelijkheden:

  • De erfenis zuiver aanvaarden, dat betekent dat u de erfenis zonder voorbehoud aanvaardt.
  • Beneficiair aanvaarden, u aanvaardt de nalatenschap, maar bent dan niet aansprakelijk voor tekorten of schulden als later blijkt dat er meer schulden dan bezittingen zijn.
  • Verwerpen, door middel van het indienen van een schriftelijke verklaring  bij de rechtbank in de regio van de overledene, geeft u aan dat u geen aanspraak wilt maken op de erfenis.

Een eenmaal gemaakte keuze kan niet meer worden gewijzigd en er zijn belangrijke regels waar u zich aan moet houden. Het voert te ver om die hier te bespreken. Een notaris kan u precies vertellen wat voor u verstandig is.

Welke rol spelen het testament en/of een codicil?

Als er geen testament is, dan is er bij wet geregeld wie de erfgenamen zijn. Als er wel een testament is, kunnen daarin diverse zaken staan die afwijken van het wettelijk erfrecht, bijvoorbeeld wie de erfgenamen zijn en wat zij erven. Als het niet bekend is of de overledene een testament nalaat, kunt u dit nagaan bij het Centraal Testamentenregister.

Naast een testament of in plaats daarvan kan er een codicil zijn met aanvullende bepalingen en bijvoorbeeld instructies voor de uitvaart. Zo’n codicil is geldig als:

  • het handgeschreven is
  • er een datum op staat
  • iedere pagina is ondertekend door erflater

Een notaris kan u vertellen of een codicil al of niet voldoet aan de regels.

Waar moet u nog meer aan denken?

In een volgend artikel besteed ik aandacht aan te regelen zaken, zoals belasting, bankzaken en opzeggingen.

1 Reactie

Rouwkaart, wat kan er allemaal?

Rouwkaart,-wat-kan-er-allemaal-

Een rouwkaart sturen is nog altijd een veelgebruikte manier om naasten, vrienden en kennissen van een overlijden op de hoogte te stellen. Maar wat kan er allemaal? Deze vraag kan ik beantwoorden met een wedervraag: Wat niet?

Een rouwkaart met bijbehorende envelop kan zoveel meer zijn dan alleen de mededeling wie er is overleden en eigenlijk is alles mogelijk. Door het maken van weloverwogen keuzes maakt u van de rouwkaart een mooi aandenken voor uzelf, maar ook voor de ontvangers, want rouwkaarten worden vaak bewaard. Naast de tekst op een rouwkaart, kan ook een afbeelding veel zeggen over de overledene. Andere keuzes die bij een rouwkaart maken een rol spelen zijn vorm, kleur, thema of papiersoort.

Woorden vinden…

Het vinden van de juiste woorden om een overlijden te melden is niet altijd makkelijk, bijvoorbeeld als het om een onverwacht overlijden gaat. Bent u religieus, dan liggen keuzes voor de hand. Als dat niet zo is, komt u voor belangrijke beslissingen te staan. Kiest u voor een formele tekst of mag het wat losser en is er misschien wel ruimte voor humor.

Natuurlijk mag u de tekst voor een rouwkaart zelf schrijven. U geeft de tekst een persoonlijk tintje door bijvoorbeeld te kiezen voor het noemen van karaktereigenschappen of het vermelden van een gevleugelde uitspraak van de overledene. Zo was er een man die bij het weggaan altijd “En dag hoor” zei. Hoe mooi was het om dat terug te lezen op zijn rouwkaart. Andere mogelijkheden voor een persoonlijk tintje, zijn het kiezen voor een songtekst, een psalm of een, al dan niet zelfgeschreven, gedicht.

Er zijn geen vaste regels waaraan de tekst op een rouwkaart moet voldoen, maar het is gangbaar om in ieder geval de volgende zaken te vermelden:

  • Naam van de overledene
  • Geboortedatum en overlijdensdatum of bereikte leeftijd
  • Eventueel geboorteplaats en plaats van overlijden
  • De naam of namen van degene(n) uit wiens naam de rouwkaart wordt verstuurd
  • Informatie over condoleancemogelijkheden
  • Datum, tijd en locatie van de begrafenis of crematie
  • Eventueel een correspondentieadres voor condoleancekaarten en/of bloemen

In beeld

Een beeld, of meerdere, kan zoveel zeggen. U kunt dan denken aan een foto van de overledene, maar er kan meer:

  • een tekening van de (klein)kinderen
  • een afbeelding van een favoriete vakantiebestemming
  • een foto of tekening die samenhangt met de hobby van de overledene, bijvoorbeeld de zeilboot als het om een fervent zeiler gaat
  • een afbeelding van een bepaalde plaats, bijvoorbeeld het huis of een vaste visstek

Een afbeelding kan prominent op de voorzijde van de rouwkaart, maar u kunt deze ook als subtiele achtergrond achter de tekst laten drukken.

Groot of klein, rond of vierkant, enkel of dubbel

Vroeger werden er vaak dubbele, rechthoekige rouwkaarten gebruikt. Tegenwoordig kunnen alle vormen, enkel of dubbel, maar ook een drieluik behoort tot de mogelijkheden.

Niet alleen kleur geven aan het leven

We geven ons leven ieder op een eigen manier kleur, waarom dan ook niet het afscheid. Door de jaren heen is er steeds meer kleur op rouwkaarten verschenen. Dat kan gaan om een subtiel lijntje in de lievelingskleur van de overledene of een kaart volledig in kleuren die wat over hem of haar zeggen.

Van natuur tot striphelden

Door te kiezen voor een thema dat past uw dierbare, maakt u de kaart nog persoonlijker. Ook hier zijn de mogelijkheden eindeloos. U kunt denken aan natuur, muziek, sport of bloemen, maar bij een fan van stripboeken kunt u ook voor het thema striphelden kiezen.

Materiaal

Er is niet alleen veel variatie in vorm en kleur, maar ook in materiaal. Karton met een matte uitstraling of stevig papier met een parelmoerglans, glad papier of liever een soort met structuureffect of misschien toch een hoogglans fotokaart?

Rouwkaarten bestellen

Een rouwkaart kan dus echt zoveel meer zijn dan enkel een mededeling. Het is een onderdeel van een persoonlijk afscheid. Soms zijn wensen al voor het overlijden duidelijk en is het snel en eenvoudig te regelen als het moment daar is. Het komt echter vaak voor dat een overlijden onverwacht is en u geen idee heeft van wensen en mogelijkheden. Ik help u graag met het maken en versturen van rouwkaarten. U kunt er ook voor kiezen om de rouwkaart helemaal zelf te ontwerpen, bijvoorbeeld online of in een programma zoals Word, waarna ik voor u het drukken en versturen verzorg. Als u voor en afwijkend formaat, een speciale vorm of bijzonder materiaal kiest, is het wel verstandig om na te (laten) gaan welke drukwerkleverancier aan uw wensen kan voldoen. Het drukwerk moet immers op korte termijn klaar zijn. Om te zorgen dat rouwpost op tijd wordt bezorgd, zorg ik voor speciale verzamelenveloppen met rouwpostzegels.

Wilt u weten wat u moet doen bij een overlijden? Lees het in ‘7 tips voor een persoonlijk afscheid’.

2 Reacties

Direct hulp nodig?

24/7 gratis telefonisch bereikbaar

085 0043 963

Wat kost een uitvaart?

Als u benieuwd bent naar de exacte kosten

Offerte aanvragen

Oriënteren en voorbereiden?

Een uitvaartverzorger komt bij u langs

Kennismaking plannen

Tarieven

Oriënteren

Over Vermeer Uitvaartzorg

© 2021 Vermeer Uitvaartzorg

Algemene voorwaarden     Privacy Statement    Contact