Van Wet op de lijkbezorging naar ‘uitvaartwet’?

Van alle wetten die er zijn, denkt u misschien het minst graag aan de Wet op de lijkbezorging (Wlb). Toch is dit een wet waar we allemaal ooit mee te maken krijgen. De ontwikkelingen in de samenleving en in de uitvaartbranche zorgen ervoor dat het zo langzamerhand tijd is voor een modernisering van de ‘uitvaartwet’.

In november vorig jaar stuurde D66 de initiatiefnota ‘Naar een moderne uitvaartwet’ naar de Tweede Kamer om het debat over modernisering van de Wlb op gang te brengen. Inmiddels heeft minister van Binnenlandse Zaken Ollongren de voornemens met betrekking tot de Wlb met de Tweede Kamer gedeeld.

Wat is lijkbezorging?

In de wettekst staat: ‘Lijkbezorging geschiedt door begraving, crematie of op andere bij of krachtens de wet voorziene wijze.’ Het is dus het regelen van wat er met iemands lichaam moet gebeuren na het overlijden. De laatste grote herziening van de Wlb vond plaats in 1991 en in de loop van de jaren daarna zijn er kleine wijzigingen doorgevoerd, zoals in 2010 de toestemming voor een lichte balseming, ‘een conserverende bewerking die ten hoogste tien dagen effect heeft’.

Vernieuwing wet

De opvattingen over overlijden, begraven en cremeren veranderden in de afgelopen jaren, waardoor de huidige wet niet meer geheel aansluit op de behoeften en wensen in de samenleving. Wat zijn de belangrijkste vernieuwingen die de minister voorstelt?

Wet op de lijkbezorging termijn

De huidige Wlb regelt verschillende termijnen. Niet alle termijnen sluiten nog aan op de veranderde behoeften in de samenleving.

• Het voornemen is om de huidige termijn van een maand voor het afhalen van de asbus te verkorten.
• Nu bepaalt de wet dat begraven of cremeren minimaal 36 uur tot maximaal zes dagen na het overlijden moet plaatsvinden. De nieuwe wet moet het eenvoudiger maken om van deze termijn af te wijken.
• Het komt voor dat asbussen niet worden afgehaald bij het crematorium. De onduidelijkheid die nu bij crematoriahouders bestaat over wat zij wanneer met die asbussen mogen doen, wordt in de nieuwe wet weggenomen.

Taalgebruik en informatievoorziening

Wetten zijn niet de makkelijkste teksten om te lezen, daarom wordt er gewerkt aan voorschriften en handleidingen met minder ouderwets en onnodig ingewikkeld taalgebruik. Er wordt gehoor gegeven aan diverse verzoeken om het woord ‘lijk’ op de verklaring van overlijden aan te passen, omdat dit woord onnodig kwetsend kan zijn voor nabestaanden. Daarnaast wordt de informatie voor gemeenten en burgers verbeterd, bijvoorbeeld op de website van de Rijksoverheid.

Nieuwe vormen van lijkbezorging

In de Wlb staat welke lijkbezorgingsvormen zijn toegestaan en welke regels daarvoor gelden. De technische ontwikkelingen op uitvaartgebied staan niet stil, waardoor nieuwe vormen van lijkbezorging mogelijk zijn. Een techniek van lijkbezorging die al is ontwikkeld, heet resomeren. Het lichaam wordt ontbonden in water met kaliumhydroxide. De botten die overblijven worden vermalen tot poeder en dat kan, net als as na een crematie, worden uitgestrooid.

Die nieuwe technieken laten in Nederland nog even op zich wachten. Het toestaan van deze nieuwe vormen van lijkbezorging is namelijk geen vanzelfsprekendheid. Het kan zijn dat er ethische, religieuze of maatschappelijke bezwaren zijn en ook milieubelasting en arbeidsomstandigheden spelen een rol. Om een zorgvuldige keuze te kunnen maken over het toestaan van nieuwe technieken, vroeg de minister de Gezondheidsraad om een advies. Dit advies wordt in het voorjaar van 2020 verwacht.

De Wlb is heel uitgebreid en laat zich (nog) niet zo makkelijk lezen. Als u vragen heeft, aarzel dan niet om contact op te nemen. U kunt mij telefonisch bereiken op 0591 22 79 22 of stuur een e-mail naar [email protected].